Bron: Nieuwe hoogspanningslijn geeft Achterhoek ander gezicht

Zie onze antwoorden vragen informatieavond gemeenteraad. Vragen 16 juni

Duurzaam Heiloo spreekt over energielogistiek en niet over transport of distributie van warmte of elektrisch. Door uit te gaan van energielogistiek zijn de maatschappelijke inefficiëntieverliezen veroorzaakt door regelgeving van de rijksoverheid beter te duiden.

Logistiek is het organiseren, plannen, besturen en uitvoeren van de goederenstroom. Dit begint vanaf de ontwikkeling en inkoop van een product, via productie en distributie naar de eindafnemer, en heeft als doel om tegen optimale kosten en kapitaalgebruik te voldoen aan de behoeften van de markt. Tevens rekent men ook de omgekeerde goederenstroom tot het domein logistiek. Er is een sterke relatie met het begrip Supply chain management (SCM). (bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Logistiek)

SCM is mogelijk door goede ondersteuningen van IT (zeg smart Grids). Met een goede marktwerking ontstaan third-party logistics bedrijven , die gespecialiseerd zijn besturen van die goederen, en optimale opslag, transport en de uitvoering van die service.

Energie is als (goederen) stroom met IT bijzonder goed te besturen (smart grids). Decentraal energie opwekken neem toe en dus ook de omgekeerde (goederen) stroom, waarbij verbruik afneemt. In een gezonde marktsituatie leidt dat tot verschuiven van voorraadpunten. Heiloo heeft een lage bebouwingsdichtheid (zie kaartje; donker is dicht bebouwd). Met die trend in het vooruitzicht investeer je dan vanuit logistiek perspectief in opslagcapaciteit dicht bij de gebruiker. Niet in meer transportmiddelen (leidingen).

Dit geldt zowel voor elektrisch als warmte, waarbij dat ‘concurrerende producten’ zijn met elk hun specifieke eigenschappen. Elektrisch is te gebruiken voor elektrische apparaten , maar kan ook voorzien in warmte. Warmte is niet te gebruiken voor elektrische apparaten, maar is in sommige vormen wel langer in wat grotere eenheden op te slaan als energievorm. Voor elektrische batterijen is dat relatief duur. Daarbij wordt opwekken van elektrisch en warmte op decentraal niveau steeds goedkoper (o.a. PVT). Allemaal redenen om voorzichtig te zijn met hoge investeringen in transport faciliteiten.

Voor Heiloo betekent dit dat het leggen van een warmtenet vanuit HVC economisch rendabeler is richting Alkmaar en Heerhugowaard met voor HVC voldoende afzetgebied (zie kaarten en Duurzaam Heiloo onderzoek 2019). Als aandeelhouder dient de gemeente toe te zien op rendabele investeringen vanuit economisch HVC perspectief en voor de inwoners te zorgen voor lage energiekosten op de lange termijn. Daarin lijkt een warmte transportleiding vanuit HVC naar Heiloo niet te passen.

Waar het de elektrische infrastructuur betreft geeft een studie van Liander aan dat het congestiegebied voorlopig ligt in Uitgeest. Daar wil men voor 2024 een oplossing voor hebben. Heiloo staat daar niet bij. Dus heeft Heiloo nog 3 jaar om na te gaan of het mogelijk is om met opwekken en opslaan van warmte en elektrisch die vraag naar beneden te krijgen. Slim opslaan is dan in verband met piekbelasting belangrijk. Als dat mogelijk is, zijn infrastructurele investeringen voor de optie all electric in Heiloo relatief minder dan waar nu rekening wordt gehouden in de veel globalere voorspellingen.

Oplossingen die daar bij horen zijn o.a. buurtbatterijen en andere vormen van opslag. In een markt systeem zullen die zich ontwikkelen,maar:

  • Liander is geen logistieke dienstverlener, maar mag alleen maar kabels aanleggen voor transport. In de markt zou de de dienstverlener een optimum tussen opslaan en distributie zoeken. Liander mag dat niet ( marktverstoring). Particulieren mogen ook niet aan elkaar leveren.
  • Met de saldering is niet alleen het transport gratis, maar wordt opslaan van energie nog eens ontmoedigd door het belastingsysteem.
  • ‘Rekeningrijden’ ofwel de vervuiler betaalt is op een energienetwerk eenvoudig te realiseren. Dat hoeft niet te wachten op smart grid. Maak de vastrecht kosten voor een 25 Amp. aansluiting aanzienlijk duurder dan die van 16 Amp. (en 10 Amp. voor bijna geen kosten) en mensen zullen bewuster kiezen voor opslag die de piekbelasting naar beneden haalt.

Het lijkt met deze punten dat de overheid marktwerking en particulier initiatief ontmoedigt. Tel daarbij dat grote instituten en bedrijven makkelijker toegang hebben tot subsidieverleners en financiers en het is duidelijk dat de particulier vanuit institutioneel perspectief in het nadeel is. Ondanks dat lijken nieuwe technieken de particulier de ruimte te bieden voor een lagere energierekening in de toekomst. Dat vraagt wel dat ze er zelf naar willen kijken en steun krijgen van de gemeente waar het gaat de mogelijkheden zichtbaar te maken.